mcenareTa samyaro - botanika
ბოტანიკა - (ინგ. Botany) (რუს. Бота́ника)
ბოტანიკა (ბერძნ. botanē „ბალახი, მცენარე“), მეცნიერება მცენარეთა სიცოცხლის შესახებ. შეისწავლის მცენარეთა გარეგანი და შინაგანი აგებულების კანონზომირებებს (მორფოლოგია, ანატომია), მცენარეთა სისტემატიკას, მათ განვითარებას გეოლოგიურ დროში (ევოლუცია), ნათესაურ კავშირებს (ფილოგენია), წარსულსა და აწმყოში დედამიწაზე მათ გავრცელებას (მცენარეთა გეოგრაფია), მცენარეული ორგანიზმების სასიცოცხლო პროცესებს (მცენარეთა ფიზიოლოგია), გარემოსთან მათ ურთიერთდამოკიდებულებას (მცენარეთა ეკოლოგია), მცენარეული საფრის აგებულებას (გეობოტანიკა, ანუ ფიტოცენოლოგია), მცენარეთა სამეურნეო გამოყენების შესაძლებლობას (გამოყენებითი ბოტანიკა). კვლევის ობიექტის მიხედვით ბოტანიკაში გამოიყოფა აგრეთვე მეცნიერება წყალმცენარეეთა შესახებ - ალგოლოგია, სოკოების შესახებ - მიკოლოგია, ლიქენების ანუ ქარაგოზების შესახებ - ლიქენოლოგია, ხავსების შესახებ - ბრიოლოგია და სხვა. მიკროსკოპულ მცენარეულ ორგანიზმებს შეისწავლის მიკრობიოლოგია, მცენარეთა დაავადებებს - ფოტოპათოლოგია.
დარგები |
ეთნობოტანიკა, პალეობოტანიკა, მცენარეთა ანატომია, ცენარეთა ეკოლოგია, მცენარეთა ეკოლოგია, მცენარეთა მორფოლოგია, მცენარეთა ფიზიოლოგია |
მცენარეები |
მცენარეთა ევოლუცია, წყალმცენარეები, ხავსისნაირნი, გვიმრანაირნი, შიშველთესლოვნები, ყვავილოვანი მცენარეები |
მცენარეთა ნაწილები |
ფესვი, ღერო, ფოთოლი, ნაყოფი, ყვავილი, ბაგე, მერქანი, მერისტემა, ყლორტი |
მცენარეთა უჯრედები |
უჯრედის კედელი, ქლოროფილი, ქლოროპლასტი, ფოტოსინთეზი, მცენარეთა ჰორმონები, პლასტიდი, ტრანსპირაცია |
მცენარეთა რეპროდუქცია |
მეტაგენეზი, გამეტოფიტი, Plant sexuality, ყვავილის მტვერი, დამტვერვა, თესლი, სპორა, სპოროფიტი |
მცენარეთა ტაქსონომია |
ბოტანიკური სახელი, ბოტანიკური ნომენკლატურა, ჰერბარიუმი, IAPT, ICN, Species Plantarum |
ტერმინოლოგიური სიტყვარი |
ბოტანიკური ტერმინების ლექსიკონი, მცენარეთა მორფოლოგიური ლექსიკონი |
ყვავილები - მცენარეთა სამყარო (ბოტანიკა - ბოტანიკის ისტორია) |
რიგი |
მცენარის სისტემატიკა, ეთნობოტანიკა, პალეობოტანიკა, მცენარის ანატომია, მცენარის ეკოლოგია, ფიტოგეოგრაფია, გეობოტანიკა, ფლორა, ფიტოქიმია, მცენარეთა პათოლოგია, ბრიოლოგია, ფიკოლოგია, ფლორისტიკა, დენდროლოგია |
მცენარეთა ჯგუფები |
წყალმცენარე, არქეპლასტიდა, ბრიოფიტი, არაძარღვოვანი მცენარეები, ძარღვიან (ვასკულარული) მცენარეები, თესლოვანი მცენარეები, სპოროვნები, შიშველთესლოვნები, ყვავილოვანი მცენარეები, ბალახები, ტყე. |
მცენარეთა მორფოლოგია (ტერმინოლოგია) |
მცენარის უჯრედი |
უჯრედის კედელი, ფრაგმოპლასტი, პლასტიდა, პლაზმოდეზმატა, ვაკუოლი |
ქსოვილი |
წარმომშობი ქსოვილი, ძარღვიანი ქსოვილი, ძარღვთა კონა, ძირითადი ქსოვილი, მეზოფილი, კორპი, ხე, შემნახველი ორგანოები |
სავეგეტაციო |
ფესვი, რიზოდი (ფესვისებრი), ბოლქვი, ფესურა, ყლორტი, ღერო, ფოთოლი, ყუნწი, კატაფილი, კვირტი, სესილიტა |
გამრავლება (ყვავილი) |
ყვავილის განვითარება, ყვავილობა, ქულგა, მტევანი, თანაყვავილები, ღერაკი, ყვავილი, ხვეულა, ყვავილოვანი სიმეტრია, ყვავილოვანი დიაგრამა, ყვავილოვანი ფორმულა, სათავსი, ჰიპანთია (ყვავილოვანი ჭიქა), ყვავილედი, ტეპალი, ფურცელი, ჯამის ფოთლები, სპოროფილი, ბუტკო, საკვერცხე, არამწიფე კვერცხუჯრედი, სტიგმა (დაღი), არქეგონიუმი, ანდროციუმი, მტვრიანა, სტამინოდიუმი, მტვერი, ტაპეტუმი, გინანდრიუმი (ღერო), გამეტოფიტი, სპოროფიტი, მცენარის ემბრიონი, ხილი, ხილის ანატომია, კენკრა, მემბრანა, თესლი, თესლის დიასპოროლოგია, ენდოსპერმა |
ზედაპირი |
ეპითელიზური ცვილი, მცენარის ეპითელიზი, ეპიდერმისი, ღრუ, ტრიქომა, ეკალი |
მცენარის ფიზიოლოგიური მასალები |
კვება, ფოტოსინთეზი, ქლოროფილი, მცენარის ჰორმონი, ტრანსპირაცია, ქსოვილის ტურგორი (დაძაბულობა), შიგთავსის მოძრაობა, ალეურონი, ფიტომელანინი, შაქარი, მცენარეული წვენი, სახამებელი, ცელულოზა |
მცენარის ზრდა და აგებულება |
მეორეული ზრდა, ხისმაგვარი მცენარეები, ბალახოვანი მცენარეები, თავისებურება, ვენახი, ლიანები, ბუჩქები, ნახევრადბუჩქები, ხეები, სუკულენტური მცენარეები |
გამრავლება, ევოლუცია, ეკოლოგია |
თაობათა ცვლა, სპორანგიუმი, სპორა, მიკროსპორანგია, მიკროსპორა, მეგასპორანგიიუმი, მეგასპორა, დამტვერვა, დამამტვრიანებელი, მტვრის მილი, ორმაგი განაყოფიერება, გაღივება, ევოლუციური განვითარება, ვადიანობა, სიმტკიცის ზონა |
მცენარეთა ტაქსონომია |
მცენარეთა სისტემატიურობის ისტორია, ჰერბარიუმი, ბიოლოგიური კლასიფიკაცია, ბოტანიკური ნომენკლატურა, ბოტანიკური დასახელება,მართებული სახელი, ავტორის კომენტარი, წყალმცენარეებისთვის, სოკოებისთვისა და მცენარეებისთვის მინიჭებული ნომენკლატორული საერთაშორისო კოდი (ICN), კულტურული მცენარეებისთვის (ICNCP), ტაქსონომიური კატეგორია (რანგი), მცენარეთა ტაქსონომიის საერთაშორისო ასოციაცია (IAPT), მცენარეთა ტაქსონომიის სისტემა, კულტურულ მცენარეთა ტაქსონომია, ციტრუსთა ტაქსონომია, კულტიგენი, ჯიში, ჯგუფი, გრექსი (ორქიდეასთან კავშირში) |
პრაქტიკა |
მიწათმოქმედება (აგრონომია), მეყვავილეობა, მეტყევეობა, მეხილეობა |
ჩამონათვალთან დაკავშირებული თემები |
ბოტანიკის ტერმინოლოგია, ბოტანიკოსები, ავტორისეული აბრევიატურები, ბოტანიკური ექსპედიცია |